Vorige week werd Ommen opgeschrikt door het opstappen van burgemeester Marc-Jan Ahne (D66). Hij bood zijn ontslag aan vanwege een onderzoek van de Rijksrecherche naar een ‘persoonlijke financiële kwestie’. Als vertrouwenspersoon omgangsvormen en integriteit boeien mij deze krantenberichten altijd bovenmatig. Zowel op inhoud: wat is er eigenlijk gebeurd? Als op het proces: Hoe heeft het kunnen gebeuren en hoe vaak gebeuren dit soort zaken nou?

 

Feit is dat Nederland het internationaal ontzettend goed doet in onderzoeken naar de integriteit van het openbaar bestuur. Dat er in de pers zo openlijk geschreven wordt over integriteitkwesties ligt wat mij betreft eerder in het verlengde van deze toppositie dan dat het daarmee in tegenspraak zou zijn. 

Hoe staan we ervoor? 

2013 was een topjaar voor politici die in opspraak kwamen: 60 zaken waarvan 80% in de lokale politiek zo liet Vrij Nederland weten na onderzoek. Vooral de VVD kende veel integriteitkwesties. In 2014 nam het percentage ten val gekomen wethouders vanwege niet-integer optreden toe tot een derde van het totaal aantal aftredingen (Binnenlands Bestuur, januari 2015). ‘We’ nemen onze politici steeds strenger de maat. Niet integer handelen en de (mogelijke) schijn van belangenverstrengeling zijn de belangrijkste categorieën.

 

Nu gemeenten zoveel meer taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden hebben gekregen met de daarbij behorende gelden, zijn zij al aangespoord om hun integriteitbeleid aan te scherpen en uit te breiden. Als de verlokkingen toenemen, neemt de kans op schandalen ook toe. Onderstaande tabel uit het onderzoek van Binnenlands Bestuur lijkt daar al op te duiden. In mijn rol als integriteitcoördinator of vertrouwenspersoon zie ik werk aan de winkel, dat dan weer wel.

 

Percentage wethouders dat ten val komt door niet-integer handelen

2010 - 10,7%

2011 -   4,4%

2012 -   7,6%

2013 -  7,5%

2014 - 33,3%